dinsdag 29 juli 2008

VAN EEN TESTAMENT EN DE STERFDAG VAN EEN MISSIO­NARIS 1817/1917


Het portret van de missionaris Lambert Princen, dat wij U in de vorige aflevering lieten zien, was niet overtuigend. Met zo'n haar­dracht en andere uiterlijkheden is de figuur primi­tief uitge­beeld. Pater Dr.H­uub Boelaars schrijft erbij, dat dit het enige overblijfsel is uit de eerste dagen van de Missie in Neder­lands-Indie. Tevens het bewijs, dat er verder geen por­tret be­staat van onze Jacob Nelissen.

OVERLIJDEN Mgr.NELISSEN
Op 6 december 1817 overlijdt te Batavia Mgr.Jac.Nelissen. In de BATAVIASCHE COURANT VAN 13 december kan men de volgen­de advertentie lezen: "Heden overleed in het 66ste jaar zijns ouder­doms den Hoogeerwaarden Heer Jacobus Nelissen, geboren te Mill, 3 october 1752, in leven PRAEFECTUS APOSTOLI­CUS en Pastoor der R.K. Gemeente alhier. Een longtering maakte een einde aan zijn Godvrugtig en nederig leven". Batavia, den 6den december 1817. Pater P.Wedding.
En een gelovig redac­teur van de Courant voegt daaraan toe: "Tenvolle verdient hij den dank der nakomelingschap als de grondlegger der nieuwe Missie, die zijn kinderlijke liefde voor Maria toonde door van den beginne af de gehele Missie vertrouwvol te stellen onder de machtige schutse o
nzer H.Moe­der Maria". Bij wettig testa­ment had hij alle bezit­tingen, grond, kerk en pastorie, welke vanaf den be­ginne op zijn naam stonden aan de parochie van Batavia geschonken.

VOORTREKKER en OPVOLGERS
Wij laten U dit allemaal weten, opdat er nog eens een weten­schaps-man komt, die professioneel de eerste symptonen van de stichting van een Missie op Java gaat onderzoeken. Met als voortrekker Jacob Nelissen uit Mill. Tenslotte waren zijn helpers volkomen vreemden voor hem en voor elkaar. Lambert Princen, geboortig van Borne was kapelaan van de H.Kruisparo­chie Raalte in Overijssel. Zijn uitzending was namens de bisschop van Utrecht geregeld door de aartspriester Nico­laas PAS, tevens pastoor van de paro­chie Raalte. Pater Wedding kwam van Amsterdam en Henricus Waanders was geboortig van Anker­veen. Tot welke religieuze orden zij behoorden is niet bekend. Pater Arnold van der Velden sj. schrijft hierover in het Nedelands biogra­fisch woordenboek dl.2 uitg. 1912. Ook in de INDISCHE NAVORSER van 1989, welke de volkstelling op Java uit 1813 publiceert komt de naam voor van pastoor Nelissen. Zijn adres is dan: PASSAR SNIN bij Weltevreden, van beroep Roomsch Catholijk priester.

ARCHIVALIA
Enig speurwerk in het Streekarchief van Grave le­vert het volgende resultaat op: 1917 Tussen de be­richten door over de krijgsverrichtigen van de GROOTE OORLOG 1914-18 publiceert de Graafse Cou­rant een verhaal van Pater Andreas, capucijn en missonaris van Borneo. Zulks naar aanlei­ding van het feit, dat Jacob Nelissen 100 jaar geleden is overleden. Met prachtige volzinnen en veel superla­tieven, wijdt hij dit centinaire in. Het klinkt voor deze tijd wereld­vreemd, als de pater van leer trekt, niet tegen het godde­loos communisme, maar tegen de verfoeilijke VRIJMETSELARIJ. Het is bekend, dat door de vrij­metselarij de eerste con­flicten met het burgerlijk be­stuur zijn ontstaan. De missionaris­sen hadden, ingegeven door Rome, gedreigd met uitsluiting en excommunica­tie. Het communisme was in 1917 nog nauwe­lijks bekend in onze regio. Direct daarop volgt de aankondi­ging, dat Pater Deside­rius, capucijn en oud-mis­sionaris van Sumatra een lezing met VER­TOON­ING VAN LICHT­BEEL­DEN zal geven op 6 november 1917 in het patro­naat te Mill, daarbij gesteund door de bloeiende fanfare Edel­weis, die met enkele nummers dit evenement zal omlijsten. De pater besluit zijn artikel als volgt: Het dorp Mill mag trots zijn op zo'n edel priester, vurig apostel van de kerk. Doch niet alleen deze parochie maar geheel katholiek Nederland mag delen in de eer, omdat een zijner zonen werd uitverkoren om de grondlegger te worden van een eigen Missie in de eigen kolo­nien, die nu al 100 jaar van de vruchten hebben geplukt van hetgeen hij ge­plant en gezaaid heeft. (Hw.) wordt vervolgd.

bronnen: 1.) Berchmanianum archief SJ. Nijmegen
2.) geschiedenis Parochie H.Kruisverheffing Raalte
3.) streek-couranten Archief Grave
4.) vriendelijke mededelingen Capucijnen Velp

tekst: h e n k v a n d e w e e m
mmv. Inge van de Weem Westervoort
datum: 6 juni 2008.
bijgaande afbeeldingen: kerk en kathedraal van Batavia anno 1810 en 1892

E-mail vriendenkringmyllesheem@hotmail.com
www.vriendenkringvanmyllesheem.blogspot.com

Geen opmerkingen: